Magie - of niet?

Ooit kreeg ik de vraag of ik De verborgen universiteit ook zonder magie had kunnen schrijven. Nee, zei ik toen. En logisch: zonder magie had ik geen verborgen gemeenschap in Londen hoeven bedenken, geen verborgen universiteit, geen magische takken van wetenschap, filosofie en ethiek. Zonder magie had ik mijn hoofdpersoon niet hoeven laten worstelen met alle problemen die magie met zich meebrengt. Maar later zag ik in dat dat maar de helft was van het antwoord. 

Als het gaat om de dilemma’s en de ontwikkeling van de personages: ja, dan had De verborgen universiteit heel goed zonder magie geschreven kunnen worden. Ik heb nooit gehouden van ‘makkelijke’ magie, magie als oplossing voor alles wat er fout gaat. Het leidt te gemakkelijk tot verhalen waarin gefocust wordt op die magie en minder op de personages. Maar als je ervoor kiest om met magie te werken, heb je als schrijver natuurlijk ook de kans die helemaal naar eigen inzicht vorm te geven. Dus maakte ik van magie iets waar je talent voor kunt hebben, maar waar je hard voor moet werken om dat te ontwikkelen. Zoals dat geldt voor ieder ander talent, of het nu musiceren, schilderen of zwemmen is. Leven met magie levert dilemma’s, problemen en vragen op, in iedere tijd andere omdat iedere tijd zijn eigen problemen heeft. Als ik kies voor magie in de bestaande moderne wereld, mag die magie geen vlucht zijn uit die wereld.

Maar waar het werkelijk om draait: magie heelt geen gebroken harten, brengt geen geliefden terug uit het dodenrijk, lost geen morele dilemma’s op, heelt niet de wonden van een akelige jeugd, herstelt geen verbroken vriendschappen, helpt je niet terug te keren op verkeerde schreden, behoedt je niet voor de valkuilen in je karakter, geeft geen antwoord op levensvragen. Tussen haakjes: onlangs las ik in een ingezonden brief in de Volkskrant de suggestie dat maar één ding een mens van het roken af zou kunnen helpen: het pakje onder stroom zetten. Laat mijn hoofdpersoon Alexa in Het levende labyrint nu net een magisch equivalent voor die methode hebben gevonden - en ik laat je raden hoe effectief die is. Die conflicten moeten mijn personages geheel op eigen kracht oplossen, gewapend met niets meer dan hun gezond verstand en hun persoonlijkheid. Ik koos voor magie omdat ik daarmee een wereld kon vormgeven die mijn verbeelding aansprak, die me zelf ook voor vragen stelde, omdat het gewoon leuk is om buiten de lijnen van de werkelijkheid te fantaseren, en omdat ik mijn personages in verwikkelingen kon sturen die in de gewone wereld niet mogelijk zijn. Maar ze oplossen, keuzes maken en en passant groeien als personage, dat moeten ze toch helemaal op eigen kracht doen. En daarin verschillen ze niets van de personages in mijn andere boeken.